6. Dramas/ otros
6.1 Chinka, chinka
Dicen que el amor es más sublime cuando éste no tiene la aceptación de los padres. Es por ello que algunos jóvenes deciden fugarse permaneciendo a ocultas y lejos del pueblo, de tal manera que puedan emprender una vida de pareja...
Figura 9. Enamoramiento de jóvenes del ande.
Chinkasunmi niwaptiyki
chinka chinka
llikllachayta qopurqayki
chinka chinka
chinkasunmi niwaptiyki
chinka chinka
llikllachayta qopurqayki
chinka chinka.
Maytaq kunan chinkanchikchu
chinka chinka
chinkayllapas mana yachaq
chinka chinka
maytaq kunan chinkanchikchu
chinka chinka
chinkayllapas mana yachaq
chinka chinka.
ñam intipas yaykunña
ñam qesqepas qespinña
ñam chiripas atiwanña Pablocha.
Chinkaspaqa chinkasaqsi
chinka chinka
tawa pichqa watachapaq
chinka chinka
chinkaspaqa chinkasaqsi
chinka chinka
tawa pichqa watachapaq
chinka chinka.
Yuyarispa waqanata
chinka chinka
waqaykuspa maskanata
chinka chinka
yuyarispa waqanata
chinka chinka
waqaykuspa maskanata
chinka chinka.
Sonqoyki atinqachu, Pablocha
kay chiri orqo wichaypi
sapayta saqewanaykipaq
mana munana maqta.
(Anónimo)
Traducción
Cuando me dijiste que nos perderíamos
te entregué mi mantita.
Mira que ahora no hay tal promesa,
no sabes de fugas.
Si tengo que perderme, me perderé
por unos cuatro o cinco añitos.
Lloré buscándote
te recordé llorándote
Pablo, tu corazón no podrá.
De frío y en la punta de este cerro
me abandonas solita
hombre para no quererte.
6.2 Helme
Drama pasional ocurrido hace muchos años en la ciudad de Huamanga, en Ayacucho. El argumento gira en torno a un joven llamado Hermenegildo, quien es amante de Rosa, esposa del acaudalado comerciante Santos. Hermenegildo (Helme) y Rosa tenían sus encuentros furtivos cada vez que Santos se ausentaba de la ciudad para atender sus negocios; sin embargo, los rumores de infidelidad llegaron a oídos del traicionado esposo, quien simuló un viaje con retorno inesperado para comprobar el rumor...
Figura 10. El drama Helme.
Hawan kikllupis
allqolla anyachkan
uran ñanchapis
allqolla anyachkan
ichiyyá warmacha
qawarqamunki
ichiyyá warmacha
rikurqamunki.
Runalla kaptinqa, si hay remedio
runalla kaptinqa, si hay remedio
qosallay kaptinqa, no hay remedio
yanallay kaptinqa, no hay remedio.
Rikchari Helme, puñunkiraqchu
hatari Helme, puñunkiraqchu
wañuy puñuychu, hapillasunki
wañuy puñuychu, hapillasunki.
Kuyasqay Santusllay, suyaykullaway
kuyasqay Santusllay, suyaykullaway
fustanchaytaraq watakuykusaq
seqochaytaraq churakuykusaq.
Ñaqa tutalla, mosqochallaypim
chisi tutalla, mosqochallaypim
yawar mayullañas, apallawachkasqa
putka mayullañas, apallawachkasqa.
(Anónimo)
Traducción
Por la calle de encima
el perro está ladrando
corre pues niñito, míralo.
Si es un cualquiera, hay remedio
si es mi esposo, no hay remedio.
Helme despierta, o sigues dormido
Helme levántate o vas dormir todavía
o te ha dado un sueño profundo.
...
Amado Santos, espera por favor
mi fustán me arreglaré
mi zapato me pondré
en mis sueños de la última noche
me estaba llevando un río de sangre
me estaba llevando un río de aguas turbias.
Comentarios
Publicar un comentario